دانش مغز به چه درد می‌خورد؟

برای درمان مشکلات روانی و استفاده اثربخش از مغز، ابتدا نیاز داریم که با این عنصر پیچیده آشنا شویم. عنصری که بسیار پیچیده‌تر از جدیدترین کامپیوترها یا عجیب‌ترین سازه‌های جهان است. از طرفی شناخت قابلیت‌های مغز، باعث می‌شوند که خود شما قدمی بزرگ در مسیر شکوفایی‌تان بردارید.

تصور کنید که حدوداً ۷ هزار سال پیش به دنیا می‌آمدید و برحسب شرایط روزگار، به نوعی بیماری روانی دچار می‌شدید. شاید برایتان جالب یا ترسناک باشد که بدانید اگر آن‌قدر بدشانس بودید که گیر یکی از پزشکان حاذق آن زمان می‌افتادید؛ ممکن بود برای درمان بیماری، جمجمه‌تان را سوراخ کنند، بخشی از مغزتان را بردارند، شما را در یک قفس کوچک زندانی کنند، شکنجه‌تان کنند تا ارواح شیطانی، بدنتان را ترک کنند یا مجبورتان کنند که در سرما و آب سرد، حمام کنید.

این روش‌های درمانی که اکنون به نظر ما خنده‌دار، احمقانه، غیرانسانی و خشن به نظر می‌رسند، درواقع روش‌هایی پیشرفته و خلاقانه برای درمان به حساب می‌آمدند که توسط پزشکان حاذق و دلسوز انجام می‌شدند.

اما یک لحظه خودتان را جای پزشکی تصور کنید که هیچ دانشی درباره‌ عملکرد مغز و روان ندارد. او به هر روشی برای درمان بیمارش چنگ می‌زند. می‌شود گفت که یک نوجوان امروزی به مراتب باسوادتر و داناتر از حاذق‌ترین پزشک در آن زمان‌هاست. خب عجیب نیست که آن سال‌ها طول عمر انسان‌ها به مراتب کوتاه‌تر از ما بود.

تمام این روش‌ها به این دلیل شکل گرفته بودند که ما دانش کمی درباره‌ مغز، بدن و بیماری روانی داشتیم. وقتی فرضیه‌تان این باشد که بخارهای مسمومی داخل مغز جمع و باعث بیماری روانی شده‌اند؛ سوراخ کردن جمجمه برای خارج کردن بخارهای مسموم، خیلی غیرمنطقی نیست.

حالا که دانش بیشتری داریم، می‌توانیم مغز و روان را با دقت بیشتری بررسی کنیم و همین دقت و بررسی بیشتر باعث می‌شود که درمان‌های بهتر و مؤثرتری هم پیدا کنیم.

اما شاید هنوز برایتان سؤال باشد که «گیرم پزشک‌ها با این دانش بیشتر، بتوانند بهتر درمان کنند، خیلی هم عالی، من چرا باید درباره‌ دانش مغز بیشتر بدانم؟»

فراموش نکنید که وجود مغزتان موهبتی بزرگ است. موهبتی که شناختش نه تنها به پزشکان و متخصصان سلامت روان کمک می‌کند تا برای شما سلامتی را به ارمغان بیاورند؛ بلکه می‌تواند به خود شما کمک کند تا خودتان را بهتر بشناسید، در جهت بهتر شدن عملکردهای ذهنیتان قدم بردارید و نسخه‌ بهتری از خودتان ایجاد کنید.

مغز هر یک از ما شبیه یک سیستم رایانه‌ای بسیار پیشرفته است که نه تنها می‌توانید نرم‌افزارهای روی آن را تغییر دهید و در نتیجه عملکرد بهتری داشته باشید و حال بهتری را تجربه کنید؛ بلکه می‌توانید ظرفیتش را هم تغییر دهید.

برای مثال شما می‌توانید وقتی که در شرایط بدی به سر می‌برید با تمرین‌های ذهن‌آگاهی در زمان و مکان کنونی‌تان لنگر بیاندازید و از افزایش رنجی که ممکن است ناخواسته به خودتان وارد کنید؛ش پیشگیری کنید. از طرف دیگر اگر به تمرین کردن ادامه دهید، به مرور زمان بخش‌هایی از مغز تقویت می‌شوند که به شما کمک می‌کنند تا آرام‌تر باشید و مدیریت بهتری روی رفتارتان داشته باشید.

همان‌طور که می‌بینید نیازی نیست که پزشک مغز و اعصاب، نوروساینتیست یا دانشمند علوم اعصاب باشید تا بتوانید از مزایای دانش مغز بهره‌مند شوید. کافی است که به اهمیت دانش مغز پی برده و مشتاق یادگیری باشید. ما تلاش می‌کنیم که تا جای ممکن دانش مربوط به علوم اعصاب و مغز را برای شما ساده‌تر کنیم تا بتوانید از آن در زندگی روزمره‌تان به خوبی استفاده کنید.